Krytykować jest łatwo. No może nie tak znów łatwo. Zwłaszcza jeśli krytyka ma być na poziomie. Kontynuuję krytykę artykułu Trinh Xuan Thuana przekręcajacego wnioski wypływające z teorii kwantów tak, by dopasować je do filozofii Buddyzmu.
Nie oznacza to, że uważam filozofię Buddyzmu za złą czy błędną. Nie oznacza to, że w końcu, kiedyś, pomiędzy fizyka a filozofią takiej czy innej religii nie nastąpi jakieś istotne zbliżenie. Być może jakiś wspólny mianownik się znajdzie. Krytykuję przekręty, bez względu na to czy przekręty są robione dla zbożnych celów czy nie. W tekście poniżej, jak i w notkach poprzednich, pojawia się nazwisko John Archibald Wheeler.
Gdy idzie o stanowisko Wheelera, to muszę przyznać iż jest on mętne. Może to było tak: najpierw, we wczesnym okresie, Wheeler skłaniał się ku podkreślaniu roli obserwacji, świadomości, obserwatora. Potem zobaczył, że może powiedział za dużo, że może winien się wyrażać ostrożniej. No więc w końcu jakby wyparł się roli inteligencji, stwierdził, że płytka mikowa wystarczy. Ale do końca pewnie nie wiedział jak to jest i jak to powinno być. Jedno wydaje się być jasne: spokojnie można podkreślać rolę informacji w fizyce. Ta rola zapewne będzie rosła a samo pojęcie informacji będzie ewoluować.
Thuan Misrepresents Quantum Theory
Why is Thuan misrepresenting the state of affairs in his discussion of the implication of quantum theory? Again my guess is that the reason is that he is not expert in this domain, that’s why. But there are many experts that are around, and many papers and books written by experts. John Wheeler, who is a coauthor of several well-known advanced books, including “Gravitation Theory and Gravitational Collapse” (1965), “Einstein's Vision” (1968), “Gravitation” (1973), “Frontiers of Time” (1979), “Quantum Theory and Measurement” (1983), and who was awarded the Niels Bohr International Gold Medal in 1982, is certainly such an expert.
Of course I am taking into account the possibility that Thuan would disregard Wheeler’s expertise for political reasons – Wheeler, at least according to Encyclopedia Universalis – which, as we already know, may be true or may be not true - was rather actively engaged in the American war machine while Buddhists are, as a rule, though not always - as we shall see in the next section - of a peaceful nature. But if that is the case - one should not covertly mix politics and Science. Moreover, there are other experts that came to the same conclusion as Wheeler did.
Thuan Misleads His Readers About “The Observer”
To summarize this part of my argument: there is nothing in quantum theory that would force us to consider an “observer” as a necessary part of our description of the observed phenomena. There exists formalisms and interpretation in which no “observer” is necessary.
John Bell and Measurement
John Bell, a recognized expert, was explicitly criticizing even the use of the very term “measurement” in quantum theory. He was stressing that it leads to confusion, and he was advocating a formalism that could serve as a possible alternative to the orthodox formulation of quantum theory. Thuan is misleading his readers by showing one particular interpretation of quantum theory without discussing in depth all the issues involved. I would not be surprised seeing this type of twisting in a paper by a theologian, but from a scientist I would expect a more objective presentation of the “lessons from quantum theory”.
Thuan przekręca sens teorii kwantów
Czemu Thuan przeinacza stan rzeczy w swojej dyskusji wniosków z teorii kwantów? I tym razem zgaduję, że tak się dzieje ponieważ nie jest ekspertem w tej dziedzinie, oto czemu. Ale przecież ma wokół siebie wielu ekspertów, wiele publikacji, wiele książek, pisanych przez ekspertów. John Wheeler, który jest współautorem kilku znanych zaawansowanych podręczników, właczając w to „Teorie grwitacji i grawitacyjny kollaps” (1965), „Wizja Einsteine” (1968), „Grawitacja” (1973), „U granic czasu” (1979), „Teoria kwantów i pomiar” (1983), i który został nagrodzony Międzynarodowym Złotym Medalem Nielsa Bohra w r. 1982, jest z pewnością takim ekspertem.
Oczywiście biorę pod uwagę tą możliwość, że Thuana nie interesuje opinia Wheelera z powodów politycznych. Otóż, jak nam podaje Encyklopedia Universalis, a co może być prawdą, ale nie musi, Wheeler był mocno zaangażowany w amerykańską machinę wojenną, podczas gdy buddyści z reguły, choć nie zawsze, jak to zobaczymy w następnym rozdziale, są nastawieni pokojowo. (Wheeler popierał amerykańską agresję na Wietnam, Thuan jest Wietnamczykiem) . Jeśli jednak tak jest, to nie powinno się mieszać polityki z Nauką. Co więcej, jest więcej ekspertów, którzy doszli do tych samych wniosków co Wheeler.
Thuan wprowadza w bład swojego czytelnika gdy idzie o rolę „obserwatora”
Podsumowując tą część mojej argumentacji: nie ma nic w teorii kwantów co zmuszałoby nas do włączania „obserwatora” jako konieczną część opisu obserwowanych zjawisk. Istnieją formalizmy i interpretacje w których żaden „obserwator” nie jest potrzebny.
John Bell i pomiar
John Bell, uznany ekspert, jawnie krytykował samo używanie słowa „pomiar” w teorii kwantów (ja sam nie nazwałbym siebie ekspertem, niemniej otrzymałem Nagrodę Humboldta za moja pracę nad alternatywnym sformułowaniem mechaniki kwantowej). Podkreślał, że wprowadza to jedynie niepotrzebne zamieszanie i zachęcał do używania formalizmu, który mógłby być alternatywą w stosunku do ortodoksyjnego sformułowania mechaniki kwantowej. Thuan wprowadza swoich czytelników w błąd gdy pokazuje tylko jedną szczególną interpretację teorii kwantów nie dyskutując dostatecznie głęboko tkwiących tam problemów. Nie dziwiłbym się widząc taką argumentację w pracy teologa, ale od naukowca oczekiwałbym bardziej obiektywnej prezentacji „lekcji z teorii kwantów”.
