Rozdział 8
1 Czyż Mądrość nie nawołuje? nie wysila głosu Roztropność? 2 Na najwyższym szczycie, przy drodze, na rozstaju zasiada, 3 przy bramach, u wejścia do miasta, w przejściach głos swój podnosi: 4 Odzywam się do was, mężowie, wzywam was, synowie ludzcy, 5 prostacy - mądrości się uczcie, nierozumni - nabierzcie rozsądku! 6 Słuchajcie, mówię rzeczy wzniosłe, z warg moich wychodzi prawość, 7 podniebienie me prawdę podaje, wstrętna mym wargom nieprawość. 8 Moje wszystkie mowy są słuszne - obcy mi fałsz i krętactwo - 9 dla rozumnych one wszystkie są jasne, prawe dla tych - co mądrość posiedli. 10 Nabądźcie moją naukę - nie srebro, raczej wiedzę - niż złoto najczystsze; 11 bo mądrość cenniejsza od pereł i żaden klejnot nie jest jej równy. 12 Jam Mądrość - Roztropność mi bliska, posiadam wiedzę głęboką. 13 Bojaźnią Pańską - zła nienawidzić. Nie znoszę dumy, złych dróg, wyniosłości ust przewrotnych. 14 Moja jest rada i stałość, moja - rozwaga, potęga. 15 Dzięki mnie królowie panują, słusznie wyrokują urzędnicy. 16 Dzięki mnie rządzą władcy i wielmoże - rządcy prawowierni. 17 Tych kocham, którzy mnie kochają, znajdzie mnie ten, kto mnie szuka. 18 Bogactwo jest ze mną i sława, wspaniałe dobra i prawość; 19 mój owoc cenniejszy niż złoto, a plony niż srebro najczystsze. 20 Drogą prawości ja kroczę, ścieżkami sprawiedliwości, 21 by przyjaciół obsypać bogactwem i napełnić ich skarbce. 22 Pan mnie stworzył, swe arcydzieło, jako początek swej mocy, od dawna, 23 od wieków jestem stworzona, od początku, nim ziemia powstała. 24 Przed oceanem istnieć zaczęłam, przed źródłami pełnymi wody; 25 zanim góry zostały założone, przed pagórkami zaczęłam istnieć; 26 nim ziemię i pola uczynił - początek pyłu na ziemi. 27 Gdy niebo umacniał, z Nim byłam gdy kreślił sklepienie nad bezmiarem wód, 28 gdy w górze utwierdzał obłoki, gdy źródła wielkiej otchłani umacniał, 29 gdy morzu stawiał granice, by wody z brzegów nie wyszły, gdy kreślił fundamenty pod ziemię. 30 Ja byłam przy Nim mistrzynią, rozkoszą Jego dzień po dniu, cały czas igrając przed Nim, 31 igrając na okręgu ziemi, znajdując radość przy synach ludzkich. 32 Więc teraz, synowie, słuchajcie mnie, szczęśliwi, co dróg moich strzegą. 33 Przyjmijcie naukę i stańcie się mądrzy, pouczeń mych nie odrzucajcie! 34 Błogosławiony ten, kto mnie słucha, kto co dzień u drzwi moich czeka, by czuwać u progu mej bramy, 35 bo kto mnie znajdzie, ten znajdzie życie i uzyska łaskę u Pana; 36 kto mnie nie znajdzie, duszę swą rani, śmierć kocha każdy, kto mnie się wyrzeka.
(1)Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego? (2) Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi. (3) U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc: (4) Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich. (5) Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem. (6) Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość. (7) Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim. (8) Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego. (9) Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność. (10) Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne. (11) Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią. (12) Ja mądrość mieszkam z roztropnością,i umiejętność ostrożności wynajduję. (13) Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych. (14) Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja. (15) Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość. (16) Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi. (17) Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię. (18) Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość. (19) Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne. (20) Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu, (21) Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła. (22) Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy. (23) Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia; (24) Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami. (25) Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest. (26) Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego. (27) Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami; (28) Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści; (29) Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi: (30) Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas. (31) Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi. (32) Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich. (33) Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się. (34) Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich. (35) Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana. (36) Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
Warszawska:
(1)Słuchaj! Mądrość tak woła, rozum tak się odzywa. (2) Na szczytach wzgórz, przy drodze, na rozstaju dróg usadowiła się. (3) Obok bram u wylotu miasta, u wejścia do przedsionków głośno woła: (4) Na was, mężowie, wołam, mój głos zwraca się do synów ludzkich. (5) Uczcie się roztropności, prostaczkowie, a wy, głupcy, nabierzcie rozumu! (6) Słuchajcie, bo o rzeczach szlachetnych mówię, a prawe jest to, co wypowiadają moje wargi. (7) Tak, moje usta mówią prawdę, a niegodziwość jest ohydą dla moich warg. (8) Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust, nie ma w nich nic krętego i przewrotnego. (9) Wszystkie są proste dla rozumnego i prawe dla tych, którzy zdobyli wiedzę. (10) Przyjmijcie moją przestrogę raczej niż srebro i poznanie raczej niż wyborne złoto! (11) Mądrość bowiem jest cenniejsza niż korale, i żadne klejnoty jej nie dorównają. (12) Ja, mądrość, mieszkam z roztropnością, umiem udzielić dobrej rady. (13) Bać się Pana - znaczy nienawidzić zła; nienawidzę buty i pychy, złych postępków oraz przewrotnej mowy. (14) U mnie jest rada i zdrowy rozsądek; mam rozum, mam także moc. (15) Dzięki mnie królują królowie i władcy wydają sprawiedliwe prawa. (16) Dzięki mnie rządzą książęta i dostojnicy sądzą sprawiedliwie. (17) Miłuję tych, którzy mnie miłują, a którzy mnie gorliwie szukają, znajdują mnie. (18) U mnie jest bogactwo i sława, trwałe dobra i powodzenie. (19) Mój plon jest lepszy niż złoto, złoto wyborne, a moje wyniki lepsze, niż doborowe srebro. (20) Chodzę ścieżką sprawiedliwości, drogami prawa, (21) darząc bogactwem tych, którzy mnie miłują, i napełniając ich skarbce. (22) Pan stworzył mnie jako pierwociny swojego stworzenia, na początku swych dzieł, z dawna. (23) Przed wiekami byłam ustanowiona, od początków, przed powstaniem świata, (24) gdy jeszcze nie było morza, zostałam zrodzona, gdy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody. (25) Zanim góry były założone i powstały wzgórza, zostałam zrodzona (26) gdy jeszcze nie uczynił ziemi i pól, i pierwszych brył gleby. (27) Gdy budował niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał krąg nad powierzchnią toni. (28) Gdy w górze utwierdzał obłoki i wyprowadzał z toni potężne źródła, (29) gdy morzu wyznaczał granice, aby wody nie przekraczały jego rozkazu; gdy kładł podwaliny ziemi (30) ja byłam u jego boku mistrzynią, byłam jego rozkoszą dzień w dzień, igrając przed nim przez cały czas, (31) igrając na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi. (32) Otóż teraz słuchajcie mnie, synowie: Błogosławieni ci, którzy się trzymają moich dróg! (33) Słuchajcie przestrogi, abyście byli mądrzy, a nie odrzucajcie jej! (34) Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając dzień w dzień u moich drzwi, strzegąc progów moich bram! (35) Bo kto mnie znalazł, znalazł życie i zyskał łaskę u Pana. Lecz kto mnie pomija, zadaje gwałt własnej duszy: Wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
Vulgata (łacińska)
(22) Dominus possedit me initium viarum suarum antequam quicquam faceret a principio
O co tu może chodzić? Pofantazjujmy trochę.
A dlaczego o tym piszę? Przyznam się: w dalszym ciągu studiuję pracę księdza Michała Hellera i i Wiesława Sasina "Emergence of Time (1997)" (Pojawienie się czasu, Powstanie czasu, Wyłonienie się czasu). Praca ta została rozwinieta dalej przez Hellera, Sasina i Lamberta w "Noncommutative Unification of General Relativity and Quantum Mechanics. A Finite Model (2003)".
