Arkadiusz Jadczyk Arkadiusz Jadczyk
1249
BLOG

Jezus jako postać historyczna - I

Arkadiusz Jadczyk Arkadiusz Jadczyk Kultura Obserwuj notkę 28

Podstawowym 'dowodem' na historyczność postaci Jezusa, przynajmniej w oczach Chrześcijan, jest Nowy Testament. Dlatego, gdy chcemy ten problem przeanalizować, warto zapoznać się z wynikami badań nad pochodzeniem i zawartością tego źródła. Warto przy tym pamiętać, że trudno wymagać obiektywności od badaczy zaangażowanych instytucjonalnie, w ich interesie leży bowiem podtrzymanie mitów leżących u podstaw istnienia instytucji w ramach których działają, nie zaś tych mitów kwestionowanie. Dlatego warto i należy zapoznać się z wynikami badań prowadzonych przez badaczy niezależnych.

Oczywiście nie każdy będzie chciał o takich badaniach słyszeć. To naturalne.

Wiele o Nowym Testamencie napisano i wiele jeszcze zostanie napisane. Ja postaram się tu przedstawić tylko jeden z wycinków współczesnych badań, badań mało znanych polskiemu czytelnikowi. Do samej postaci Jezusa wrócę w kolejnych wpisach.

Dzisiaj, na początek, będzie krótki zarys historii tych badań.

Trzonem Nowego Testamentu są cztery Ewangelie: Mateusza, Łukasza, marka i Jana. Oficjalna kolejność ustawienia tych ewangelii w Nowym Testamencie nie ma związku z czasem ich powstania. Jest wynikiem decyzji soboru, decyzji wynikającej z wielu różnych powodów. Szukając powodów ustawienia ich w tej a nie innej kolejności znaleźć możemy takie np. wyjaśnienie:

 

Nowy Testament milczącym, lecz znaczącym gestem wskazuje na wielkie misterium Jezusa: przez kolejność Ewangelii, nie przypadkową, lecz wynikłą z nadzmysłowej mądrości.

 

Nie będziemy się więc tymi powodami tu interesować, są bowiem nieistotne dla studiowania ich treści i historycznego pochodzenia.

Historycy typowo podają, że Ewangelia Marka powstała gdzieś w latach 70-tych naszej ery, Mateusza w 80-tych, Jana w 90-tych, zaś Łukasza w drugim wieku. Czytelników zainteresowanych innymi aspektami tego zagadnienia odsyłam do wywiadu Kajetana Rajskiego z ks. dr hab. Michałem Bednarzem „Biblia bliska ludziom”.


Warto wszakże zwrócić uwagę na następujący fragment tego wywiadu:

Spotykamy się czasami ze stwierdzeniami, że niektóre Ewangelie są synoptyczne. Co to oznacza?

Tak nazywane są trzy pierwsze Ewangelie według świętych Mateusza, Marka i Łukasza. Kiedy je zestawiamy, to widzimy z jednej strony ogromne podobieństwo a z drugiej strony różnice. Określenie synoptyczny pochodzi od słowa greckiego sinoptikos albo sinopsis — obejmujący jednym spojrzeniem podobieństwa i różnice trzech pierwszych Ewangelii. Od trzech pierwszych Ewangelii odbiega Ewangelia według św. Jana.„

Historycy wiedzą o tym, że pismo Nowego testamentu jest wyborem z dużo obszerniejszego materiału wczesnej literatury Chrześcijańskiej. Różnice występujące w samym Nowym Testamencie przypisywane są różnym tradycjom i „teologiom”. Nie będzie nas to wszakże tu interesować. Interesujący jest dla nas natomiast fakt, iż materiał w Nowym Testamencie podzielić można na dwie grupy: „życie Jezusa” i „nauki Jezusa”. Przez całe wieki badacze związani z tradycją Chrześcijańską koncentrowali się na tej pierwszej grupie. Powód jest zrozumiały: życie Jezusa jest, narodziny, cuda, śmierć, zmartwychwstanie – są to podstawy na których spoczywa cała organizacja Chrześcijaństwa, są inspiracją tej religii. Same nauki były mniej ważne. Cztery ewangelie były traktowane przede wszystkim jako biografia Jezusa. Badacze poświęcali wiele czasu i wysiłku na studiowanie rozbieżności w opisach konkretnych cudów przez różnych ewangelistów i na wyjaśnianiu tych cudów i rozbieżności w ich opisach. I tak na przykład Albert Schweitzer napisał na ten temat, w r. 1906, książkę p.t. „W poszukiwaniu historycznego Jezusa.” Z kolei David Friedrich Strauss („Życie Jezusa”) i inni napisali tysiące stron objaśniając cuda jako złudzenia, legendy i mity. Nie zastanawiano się więc nad tym, która z Ewangelii powstała najpierw a która potem i jak wytłumaczyć podobieństwa i rozbieżności gdy chodzi o same nauki Jezusa.

Poważne prace nad porównaniem treści różnych Ewangelii rozpoczął, w r. 1776, Johann Griesbach. To on zwrócił uwagę na fakt, że czwarta Ewangelia różni się w istotny sposób od trzech pierwszych. W tej czwartej (św. Jana) Jezus przemawiał jak inna osoba, rózna od tego z trzech pierwszych. Przemawiał tam jak beznamiętny bóg, który przybył z innego świata z krótkotrwałą misją, sfrustrowany ignorancją ludzi w tym apatycznym świecie. W wyniku tej obserwacji Griesbach ograniczył się do studiów porównawczych jedynie trzech pierwszych Ewangelii. To on właśnie wprowadził termin „synoptyczny”, o którym wspominał ks. dr hab. Michał Bednarz w cytacie powyżej. Griesbach doszedł do wniosku, że najpierw powstała Ewangelia Mateusza, a dalej Łukasza i Marka. Wywołało to kontrowersje, choć badacze zwykle przychylali się do wniosku, że Mateusz powinien być na początku. Dyskusje trwały do r. 1830-go, kiedy to powrócił na arenę problem „synoptyczny”. W r. 1835 Karl Lachmann zauważył, że Mateusz i Łukasz zgadzają się do kolejności ustawienia materiału w swych Ewangeliach tylko wtedy, gdy zgadzali się z Markiem. Kiedy z Markiem się nie zgadzali, wtedy przedstawiali dany materiał każdy na swój sposób. Lachmann zauważył także, że materiał u Mateusza, który nie pochodził od Marka dotyczył przede wszystkim powiedzeń Jezusa, co u Marka jest jest rzadkie. W r. 1838 Christian Wilke wyciągną wniosek, że Marek był pierwszy, i że Mateusz i Łukasz opierali się na Marku. Lachmann przedstawił też i uzasadnił hipotezę, że musiały istnieć dwa dokumenty na których opierały się trzy Ewangelie. Jednym z tych dokumentów była Ewangelia św. Marka, drugi dokument, zawierający powiedzenia Jezusa nie został znaleziony.

>Część Druga<


Podstawowe źródła na których opierać się będzie ta seria:


Burton L. Mack, „The Lost Gospel. The Book of Christian Origins”,

Burton L. Mack, „The Chrystian Myth”,

G.A. Wells, „The Jesus Legend”

Michael L. Humphries, „Christian Origins and the Language of the Kingdom of God”

Timothy Frekke, Peter Gandy, „The Jesus Mysteries. Was the Original Jesus a Pagan God?”

Naukowiec, zainteresowany obrzeżami nauki. Katalog SEO Katalog Stron map counter Życie jest religią. Nasze życiowe doświadczenia odzwierciedlają nasze oddziaływania z Bogiem. Ludzie śpiący są ludźmi małej wiary gdy idzie o ich oddziaływania ze wszystkim co stworzone. Niektórzy ludzie sądzą, że świat istnieje dla nich, po to, by go pokonać, zignorować lub zgasić. Dla tych ludzi świat zgaśnie. Staną się dokładnie tym co dali życiu. Staną się jedynie snem w "przeszłości". Ci co baczą uważnie na obiektywną rzeczywistość wokół siebie, staną się rzeczywistością "Przyszłości" Lista wszystkich wpisów  

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura