W roku 1986 w Proceedings of IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) pojawił się artykuł Raya Haymana zatytułowany “Parapsychological Research: A Tutorial Review and Critical Approach”. Nim do tego artykułu przejdę, a to w związku z opisywanymi w poprzednich notkach zainteresowaniami i badaniami Williama Crookesa, najpierw nieco wprowadzenia.
„IEEE (ang. Institute of Electrical and Electronics Engineers - Instytut Inżynierów Elektryków i Elektroników, wymowa: 'Eye-triple-E') – organizacja typu non-profit skupiająca profesjonalistów. Powstała z konsolidacji grup AIEE oraz IRE w 1963 roku. Jednym z podstawowych jej zadań jest ustalanie standardów konstrukcji, pomiarów itp. dla urządzeń elektronicznych, w tym standardów dla urządzeń i formatów komputerowych. (...)
Misją IEEE jest aktywne uczestnictwo w postępie nauki i edukacji oraz praktyki w zakresie takich dziedzin jak elektryka, elektronika, telekomunikacja, inżynieria komputerowa i informacyjna oraz dziedziny pokrewne, a w szczególności aplikacje np. w biomedycynie, automatyce i robotyce, elektroenergetyce, technice motoryzacyjnej, lotniczej, morskiej, wojskowej, inżynierii środowiska, nanotechnologie, bezpieczeństwie informacyjnym, i innych. IEEE realizuje tę misję poprzez publikację czasopism naukowych, organizację bądź sponsorowanie konferencji, opracowywanie standardów przemysłowych, akredytację programów kształcenia na wyższych uczelniach oraz kształcenia ustawicznego inżynierów.
IEEE, jako największa organizacja zawodowa o charakterze globalnym, posiada dualną strukturę – regionalną (podzieloną na Regiony działania i Sekcje Krajowe) i tematyczną (podzieloną na Towarzystwa – Societies i Branches). Towarzystwa, których jest 38, grupują specjalistów z poszczególnych obszarów techniki. IEEE publikuje ok. 30% światowej literatury w obszarze swojego działania tematycznego w postaci ponad 100 czasopism technicznych o wysokim współczynniki Impact Factor. Prowadzi, znaną w środowisku inżynierskim, Internetową bazę danych publikacji konferencyjnych eXplore. Oferuje liczne programy kształcenia ustawicznego dla inżynierów, nauczycieli, ale także i dla młodzieży, zarówno przez Internet jak i metodą „Podróżujących Wykładowców”.
Kto to jest Ray Hyman? Według Wikipedii angielskiej:
Ray Hyman (born June 23, 1928, Chelsea, Massachusetts) is a Professor Emeritus of Psychology at the University of Oregon in Eugene, Oregon,[1] and a noted critic of parapsychology.
Abstract
As a result of a Congressionally Directed Activity, the
Central Intelligence Agency conducted an evaluation of a 24-year,
government-sponsored program to investigate
ESP and its potential use within the Intelligence Community. The American Institutes for Research was contracted to conduct the review of both research and operations. Their 29 September 1995 final report was released to the public 28 November 1995. As a result of AIR's assessment, the
CIA concluded that a statistically significant effect had been demonstrated in the laboratory, but that there was no case in which
ESP had provided data that had ever been used to guide intelligence operations.....
To worek bez dna, raporty i kontr-raporty, analizy, meta-analizy, i meta-meta analizy, spory i przekręty. Nie będę w to wchodził, nie to jest moim tematem na dziś. Może tylko zaznaczę, że zarówno w omawianym artykule Hymana z roku 1986 (niedostępnym w sieci, chyba, że ma się dostęp do publikacji IEEE gdzieś z jakiejś biblioteki), jak i w raporcie National Research Council „Enhancing human performance: issues, theories, and techniques” z roku 1988 (dostępny z books.google) , pojawia się stwierdzenie:
„The committee finds no scientific justification from research conducted over the period of 130 years for the existence of parapsychological phenomena. It therefore concludes that there is no reason for direct involvement by the Army at this time.”
„Komitet nie znajduje żadnego naukowego uzasadnienia, na podstawie badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich 130 lat, dla istnienia zjawisk parapsychologicznych. Konkludujemy zatem, że w chwili obecnej nie ma żadnych powodów do bezpośredniego włączania w to Armii.”
No, tak. Ale Armia była i jest nadal włączona, tyle, że nie aż tak „bezpośrednio”, by wszyscy mogli to widzieć ...
Powróćmy jednak do notowanego krytyka parapsychologii, Raya Hymana, i jego tezy, że przez 130 lat nic godnego uwagi się nie zdarzyło. W swym artykule “Parapsychological Research: A Tutorial Review and Critical Approach”,
wydrukowanym w czołowym czasopiśmie IEEE, Hyman wspomina też naszego dobrego znajomego, Sir Williama Crookesa. Co ma zawzięty krytyk parapsychologii, Ray Hyman, w tej sprawie do powiedzenia?
Cytuję:
„By today's standards, the investigations that come closest to being "scientific" were those that Crookes carried out with the celebrated medium Daniel Dunglas Home. (…) This series of experiments is by far the most impressive, from a scientific viewpoint, of any that Crookes conducted. Indeed, so far as I can tell, although these were among the very first serious attempts by a scientist to test a psychic, they have not been exceeded in degree of documentation and experimental sophistication during the subsequent 114 years. This is despite the fact that following Crookes' example, eminent scientists during almost every decade since Crookes' experiments have conducted tests of famous psychics.”
„Według dzisiejszych standardów, badaniami, które zbliżyły się najbardziej do „naukowych” były badania przeprowadzone przez Crookesa ze znanym medium Danielem Dunglasem Home. (...) Ta seria eksperymentów najbardziej uderza, z naukowego punktu widzenia, spośród innych eksperymentów przeprowadzonych przez Crookesa. W samej rzeczy, o ile mogę stwierdzić, były to pierwsze poważne próby, wykonane przez naukowca, przetestowania psychika, próby które nie nie zostały potem prześcignięte przez żadne inne, gdy idzie o stopień dokumentacji i wyrafinowania eksperymentów przez następne 114 lat. I tak jest pomimo faktu, że w ślad za Crookesem znakomici uczeni, w ciągu niemal dekady, przeprowadzali testy sławnych psychików.”
I tyle o Crookesie ma do powiedzenia nasz krytyk. Można by powiedzieć, niemal „zachwyt”. A jednak, tuż za tymi zachwytami Hyman nie omieszkuje dodać:
„The comments in the preceding paragraph should not be taken as an endorsement of Crookes' results.”
„Te uwagi z poprzedniego paragrafu nie powinny być odczytywane jako poparcie dla wyników Crookesa.”
Oczywiście! Zwłaszcza gdy zaczynamy z pewnym celem na uwadze – mianowicie z celem zanegowania zjawiska. Hyman wyjawił mimo woli swą agendę we wstępie do swojej książki “The Elusive Quarry: A Scientific Appraisal of Psychical Research.” Uznaje tam, że “the high quality of the research” (badania wysokiej jakości), po czym dodaje, że te rzeczy “are not so easy to explain away or dismiss” (nie są tak łatwe do zbycia lub odrzucenia). I to właśnie w tym zdaniu odsłonił swój cel: nie do „zrozumienia” lecz do „zbycia lub odrzucenia”. I w tym jest, jak sądzę, główna różnica pomiędzy twórczymi naukowcami, tymi którzy chcą zrozumieć, a znudzonymi i nudnymi obalaczami, których jedynym celem jest zbyć lub odrzucić.
Nie wątpię w to, że gdy jest się właścicielem umysłu pozbawionego od samego początku ciekawości badawczej, lub gdy ta ciekawość wyparowała, to życie musi być bardzo nudne i męczące. Ale tacy to właśnie ludzie są wybijającymi się pragmatykami i wznoszą się ku szczytom zdolności administracyjnych. I to właśnie oni mają wyniszczający wpływ na wzloty ludzkiej myśli i, tym samym, na całe społeczeństwo.
