W poprzedniej notce zalecałem, gdy zależy nam na poznaniu prawdy o jakiejś sprawie, gdy nie chcemy by nam w głowę wciskano obrazy zafałszowane, gdy rodzi się w nas podejrzenie, że w grę mogą wchodzić czyjeś prywatne lub interesy, byśmy zawsze sięgali do źródeł i nie zadowalali się doniesieniami i opisami z drugiej ręki.
Dzisiaj, w epoce internetu, możemy z łatwością dotrzeć do wielu źródeł. Sięgajmy więc do nich, także wtedy, nawet wtedy gdy czytamy jakiś fragment pochodzący od znanego i uznanego „autorytetu”, bez względu na to czy źródła są przy tym cytowane czy nie. Traktujmy to jako „opinię”, nie zaś jako „dowód”. Gdy źródła są podawane – sprawdźmy je. Często bowiem podawana jest tylko selektywna informacja, nie zaś cały obraz. To co dla autora danej wypowiedzi jest z jakiegoś powodu niewygodne, może być bowiem przemilczane. A może być istotne dla danej sprawy.
Bariery językowe są barierami dla wiedzy
Oczywiście, gdy nie znamy języka angielskiego, wtedy mamy problemy. Poniższy cytat z publikacji Rainera Enrique Hamela „The dominance of English in the international scientific periodical literature and the future of language use in science”, opisuje sytuację:
„W ciągu 20-go wieku nastąpiła przesunięcie w międzynarodowej komunikacji z wielojęzyczności ku wyraźnej przewadze języka angielskiego, szczególnie na polu nauki. Niniejsza praca koncentruje się na publikacjach w periodykach o międzynarodowym zasięgu, gdzie ponad 75 procent artykułów w dziedzinie nauk społecznych i humanistyki, oraz 90 procent w naukach przyrodniczych, pisane jest po angielsku.
Roczne tendencje według PubMed. Procent prac publikowanych w języku angielskim w krajach w których angielski nie jest językiem rodzimym.
To przesunięcie ku angielskiemu oznacza, że rosnąca liczba naukowców, dla których angielski nie jest językiem ojczystym, już przeszła na publikowanie w języku angielskim. W rezultacie inne języki, takie jak francuski,niemiecki, rosyjski, hiszpański czy japoński, utraciły swą atrakcyjność jako języki nauki. Wielu obserwatorów wyciąga stąd wniosek, że publikowanie w języku angielskim stało się czymś nieuniknionym, a nawet publikowanie tylko w języku angielskim.”
Nie sprawdzałem, czy ta akurat pozycja jest dobra. Spodobał mi się jedynie obrazek.
Przytaczam tu fragmenty mojej książki o nauce, książki pisanej z myślą przede wszystkim o rynku francuskim. Poniższy fragment jednak może zainteresować w równym stopniu Polaka.
W krajach takich jak Francja, na język zwraca się szczególną uwagę, zaś używanie języka rodzimego jest uważane za oznakę szacunku dla „francuskich wartości” (bez względu na to czy tak to jest, świadomie lub nieświadomie, odbierane przez społeczeństwo). Jednak system edukacji jest tu taki, iż inne języki są nauczane archaicznymi metodami do tego stopnia, że tak wyedukowany Francuz, nawet po latach nauki języka, nie jest w stanie nawiązać najprostszej konwersacji w języku angielskim. Wynikiem tej nieznajomości angielskiego jest poważna i rosnąca izolacja. Jest to niebezpieczne dla francuskiej nauki a także dla Francji samej.
Uwaga: Dane statystyczne (dane orientacyjne, zmieniają się nieco z roku na rok i zależnie od źródła) zdają się wskazywać na to, że w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych Francja jest 40 lat do tyłu w porównaniu z innymi zachodnimi krajami.
Wśród 40 najlepszych uniwersytetów świata Francja ma jedynie dwa: ENS na miejscu 33, Ecole Polytechnique na miejscu 36. W biologii i w medycynie znajdujemy Francję na miejscu 48. W naukach społecznych Francja w ogóle nie figuruje. Fakty te winny być szokujące dla kraju w którym tak popularne jest hasło “Liberté, Égalité, Fraternité”. Z 10 czołowych uniwersytetów świata, 6 jest w USA, 4 w Wielkiej Brytanii. Jeśli Francja chce dobić do czołówki – musi zacząć uczyć się angielskiego.
