Spadamy w otchłań. Co robić? Nic. Bóg nas opuścił, strącił, teraz do niego lecimy. Tak kończy się nowela Dürrenmatta „Tunel”.
Skoro jesteśmy w rozterce – zwracamy się do Wikipedii.
Tunel (nowela)
Tunel - jest to nowela szwajcarskiego pisarza Friedricha Dürrenmatta, która ukazała się w 1952 roku. Została między innymi opublikowana w tomie Tunel w 1964 roku. Należy ona do głównych dzieł autora oraz do klasyków pośród surrealistycznych nowel.
Protagonistą jest dwudziestoczteroletni student, jeszcze zależny od swoich rodziców, zajęty badaniami na uniwersytecie. Wybiera się on tam pociągiem, planowany czas podróży to dwie godziny. Jednak na odcinku, który dobrze zna, spostrzega, że tunel, w który wjechał pociąg, ciągnie się niepokojąco długo. Niepokój studenta rośnie, podczas gdy podróżni dookoła wydają się spokojni. Konduktor zapewnia go, że wszystko jest w najlepszym porządku. 24 - latek zmierza więc do kierownika pociągu, który jednak nie jest w stanie mu wytłumaczyć zbyt długiego tunelu. Razem udaje im się dostać do lokomotywy. Pomieszczenie dla maszynisty jest jednak puste, wyskoczył on już 5 minut po rozpoczęciu podróży. Kierownik pociągu jednak pozostaje w środku (Mówi, że żyje on cały czas bez nadziei). Lokomotywa nie daje się już kontrolować, hamulce awaryjne nie działają, a pociąg podąża coraz szybciej w czarną otchłań. Student, który miał na sobie początkowo okulary słoneczne, widząc zbliżające się nieszczęście, spogląda odważnie śmierci w oczy. Wreszcie pada pytanie kierownika, co robić?. Odpowiedź pada szybko – "Nic".
Interpretacja
Pociąg zmierzający w otchłań może być rozumiany jako symbol. Maszyna poruszająca się po uprzednio wyznaczonych torach odpowiada ludzkiemu życiu, które jest przepełnione regułami. Zmierzający w nieznane pociąg zbliża się do katastrofy, co można interpretować jako drogę w kierunku śmierci czy nicości. Zagrożenia, które pojawiają się nagle i w niewyjaśnionych okolicznościach w ramach dnia codziennego, oznaczają niemożność ucieczki, od tego co ukrywa się za pozorami normalności.
Nie tylko konduktor zachowuje się spokojnie. Spokojnie, jakby nigdy nic, zachowują się pasażerowie. Gdy nasz student zwraca się do sąsiada z przedziału zajętego grą w szachy z soba, ten odpowiada tak jak nasz znajomy Trurl.cum.Clapaucio:
„I o co chodzi, jedziemy przez tunel, przecież wyraźnie widać skały. Bodaj granitowe. Szwajcaria zajmuje pierwsze miejsce w świecie, gdy idzie o tunele. Czytałem o tym w roczniku statystycznym.”
Kierownik pociągu, który wie dobrze o tym, że maszynista i bagażowy wyskoczyli już na samym początku gdy pociąg przestał reagować, odpowiada na trwożne pytania studenta:
„Niewiele mogę wam powiedzieć. Co się dzieje z tym tunelem – tego nie wiem. Nie potrafię tego wyjaśnić. Ale, z drugiej strony, pociąg jedzie po szynach a tunel musi sie prędzej czy później skończyć. Nie wykluczone, że coś z tym tunelem nie tak, to znaczy oprócz tego, że on sie nie skończy.”
Kto chce, może obejrzeć amatorski, siedmiominutowy filmik oparty na tej idei tutaj.
Newdem zapewne zrobiłby to inaczej. Ciekaw jestem jak.
Komentarze