Jest to notka prowokacyjna. Pisząc ją prowokuję sam siebie. Czy staję się przez to prowokatorem? Być może, w pewnym sensie. Nie ja jeden. O prowokacjach będzie jeszcze na końcu tej notki.
Koncepcja Yin i Yang pochodzi z antycznej filozofii chińskiej i metafizyki. Opisuje ona dwie pierwotne i przeciwne, lecz uzupełniające się siły, które odnaleźć można w całym wszechświecie.
* Yin (dosłownie rozumiane jako "zacienione miejsce, północne zbocze (wzgórza), południowy brzeg (rzeki), zachmurzenie, zaciemnienie") reprezentowana przez czerń i Księżyc oznacza bierność, uległość, smutek, chłód i zimę, symbolizuje żeński aspekt natury, introwersję oraz liczby parzyste; odpowiada jej noc oraz dusza po. Yin symbolizuje woda lub ziemia.
* Yang (dosłownie rozumiane jako "nasłonecznione miejsce, południowe zbocze (wzgórza), północny brzeg (rzeki), światło słoneczne") reprezentowana przez biel i Słońce oznacza siłę, aktywność, radość, ciepło i lato, symbolizuje męski aspekt natury, ekstrawersję oraz liczby nieparzyste; odpowiada jej dzień, niebo oraz dusza hun. Yang symbolizuje ogień lub wiatr.
Wzajemne oddziaływanie Yin i Yang jest przyczyną powstawania i zmiany wszystkich rzeczy. Z nich powstaje pięć pierwiastków (ogień, woda, ziemia, metal i drewno), a z nich wszystkie inne rzeczy. Wśród sił natury da się zauważyć stany Yin i Yang będące w ciągłym ruchu.
Najważniejszym wykładem nauki o Yin i Yang jest Księga przemian Yijing. Nauka o Yin i Yang jest ważną częścią spekulacji kosmologicznych i przyrodniczych taoizmu i neokonfucjanizmu.
Wszystko może być opisane jako obie siły Yin i Yang.
1. Yin i Yang nie wykluczają się wzajemnie.
Wszystko ma swoje przeciwieństwo, jednak nigdy całkowite, a jedynie względne. Żadna rzecz nie jest nigdy w pełni Yin ani całkowicie Yang. Każde z nich zawiera w sobie pierwiastek swojego przeciwieństwa. Dla przykładu: zima zmienia się w lato, a "co się wzniosło - opaść musi".
2. Yin i Yang są współzależne.
Jedno nie może istnieć bez drugiego, tak jak dzień nie może istnieć bez nocy, światło bez ciemności, czy śmierć bez życia.
3. Tak Yin jak i Yang jest podzielne.
Każdy aspekt Yin lub Yang można dalej podzielić na mniejsze składowe Yin i Yang. Dla przykładu, temperaturę można określić jako gorącą lub zimną. Jednak gorąco można podzielić jeszcze na ciepło i upał, a zimno na chłód i mróz. W każdym spektrum istnieje mniejsze spektrum; każdy początek jest chwilą w czasie, więc posiada początek i koniec, tak samo jak godzina ma początek i koniec.
4. Yin i Yang wchłaniają i jednocześnie podtrzymują się wzajemnie.
Yin i Yang znajdują się zwykle w stanie równowagi - kiedy jedno wzrasta, drugie maleje. Mogą się też jednak nie równoważyć. Wyróżniamy cztery stany braku równowagi: nadmiar Yin, nadmiar Yang, niedostatek Yin i niedostatek Yang. Jednakże cały czas wzajemnie się uzupełniają: w przypadku nadmiaru Yin występuje niedostatek Yang i vice versa. Brak równowagi jest czynnikiem względnym: nadmiar Yang "wymusza" zmniejszenie się Yin.
5. Yin i Yang mogą przekształcić się w siebie nawzajem.
W pewnej konkretnej sytuacji Yin może przekształcić się w Yang i odwrotnie. Noc zmienia się w dzień, ciepło stygnie, a życie zmienia się w śmierć. Niemniej jednak i ta przemiana jest względna, jako że noc i dzień mogą ze sobą współistnieć w tym samym czasie na Ziemi widzianej z kosmosu.
6. Część Yin znajduje się w Yang, a część Yang znajduje się w Yin.
Mniejsze koła w każdym z nich służą jako:
1. przypomnienie, że zawsze pierwiastek jednego znajduje się w drugim. Tak samo jak zawsze znajdziemy odrobinę światła w ciemności (np. gwiazdy na nocnym niebie); żadna z tych cech nie jest nigdy skończona.
2. przypomnienie, że ekstremalne skrajności zmieniają się natychmiast w swoje przeciwieństwo, jak również to, iż cechy Yin i Yang zależą od punktu widzenia obserwatora. Dla przykładu: najtwardszy kamień najłatwiej skruszyć. To pokazuje, że bezwzględne rozgraniczenie między jednym a drugim nie jest możliwe.
3. można to zinterpretować jako "W każdym dobrym jest trochę złego a w każdym złym jest trochę dobrego".
Tyle z Wiki. Podkreśliłem te fragmenty, w których mowa o równowadze. Wydaje mi się, że Prawo Równowagi jest najważniejszym prawem naszego Wszechświata. A konkretnie było tak:
Na Początku była Nicość. Był to stan daleki od równowagi. Brak równowagi powoduje Działanie. Nicość wypromieniowała kwant Działania. Powstało Coś. Nicość nie była już sama. To coś to Umysł-Świadomość. I tak się zaczęło – poszukiwanie stanu równowagi, zatem Działanie, Działanie, Działanie. Umysł podzielił się znowu na dwa: umysł kreujący i umysł anihilujący. W wyniku tych działań Umysł wyprodukował Materię i Antymaterię. W wyniku oddziaływania Umysłu (Ducha) z materią powstało Życie materialne – to które znamy.
To tak, w grubym zarysie. Gdzie tu miejsce na Informację? Informacja to tylko jeden z aspektów oddziaływania Umysłu z Materią. Ktoś powie: „Na początku było Słowo”. Sądzę, że „Słowo” to właśnie Umysł działający i kreujący materią.
Zasada równowagi, jak się dowiadujemy z Wiki, miała ważne miejsce w filozofii Chin. Padło nazwisko Konfucjusza. Jednym z kontynuatorów konfucjanizmu był mój ulubiony Mencius (Mengzi). Trudno dojść do źródeł. Chińczycy też mieli swój okres palenia Ksiąg. Spalono wówczas na stosach skarby ogromne. Przed paleniem ostały się księgi mniej poważne: na przykład księgi wróżb – te oszczędzono. Jakby to przeczuwając mędrcy chińscy włożyli sporo mądrości właśnie w księgi wróżb. Jednią z nich jest Księga Przemian – I Ching.
W latach 300-200 p.n.e w Chinach przeżyło się stare, rozpadł się stary ład, zaistniała potrzeba ładu nowego. Ale na jakich podstawach ten nowy ład oprzeć? Powstały trzy główne kierunki filozoficzne.
Kierunek pierwszy to naturalizm – powrót do natury. Koniec walk, podbojów, koniec instytucji społecznych, quasi-anarchizm, koniec nauk, mądrości, życie w pokoju zgodnie z naturą.
Kierunek drugi to humanizm. Zatem sztuki piękne, poezja, filozofia. Człowiek jest z natury dobry. Nie powinien żyć jak zwierzę. Wystarczy by kochał, kochał bliźniego, rozwijał naukę i sztukę, żył w zgodzie z Duchem i z duchami, a wszystko się samo dobrze ułoży. Konfucjusz należał właśnie do tego nurtu.
Kierunek trzeci to legalizm. Potrzebny mądry władca, mocne prawa, ostre karanie. Sztuki piękne, filozofowanie – szkodzi.
Zwyciężył, na dość długi czas właśnie legalizm. Doprowadził do powstania silnego państwa. Doprowadził do prześladowań wyznawców Konfucjanizmu. W końcu jednak się przeżył – na krótką metę był skuteczny, na długą metę doprowadził do tego, że u władzy znaleźli się psychopaci i manipulatorzy.
I na tym zakończę tą notkę. Pozostało mi jeszcze zajęcie się prowokatorami i manipulatorami. Jak sobie z nimi radzić? Prowokator, manipulator, to człowiek w stanie dalekim od równowagi. Szuka zaczepki, szuka oddźwięku. Napisał był KAP w komentarzu do poprzedniej notki:
KAP: W realnym życiu do osób agresywnych po prostu podchodzę, patrzę prosto w oczy i czekam aż się wykrzyczą. Potem w zależności od sytuacji podaję rękę i mówię spokojnie "porozmawiajmy o tym". Zwykle pomaga.
Jest jeszcze inne rozwiązanie: nie reagować w ogóle. No bo czemu ma służyć "porozmawiajmy o tym"? Co poddaję Czytelnikom pod rozwagę. Bowiem każda reakcja jest zachętą do kolejnej akcji.
Literatura: Pisząc o Chinach korzystałem głownie z
